Personal Talent Explorer laat zien waarom mensen doen wat ze doen; waar het bij mensen om draait. Het instrument is gebaseerd op een zeer uitgebreide en diepgaande kerntheorie, namelijk “de mens als open systeem” van W.V.M. de Roy. Deze theorie gaat uit van onder andere de volgende basisuitgangspunten, die hier zijn samengevat. MOTIVERINGEN Personal Talent Explorer verschaft inzicht in de motiveringen van mensen. Motivering en motivatie komen naast elkaar voor en betekenen beiden ‘het motiveren’. Motivering is echter datgene waarmee men iets motiveert – met andere woorden het waarom achter motivatie.

ALLPORT EN ANDEREN

Het werk van de Amerikaans psycholoog Allport (1967) wijst uit dat de mens een open en lerend systeem is. Dit betekent dat de mens een grote interactie heeft met zijn hele omgeving die hij gebruikt om zich te ontwikkelen, zijn evenwicht te handhaven en zijn omgeving te beïnvloeden. Deze open mens weet zich­zelf te verbete­ren en zichzelf te stu­ren naar doelen die hij zelf bepaalt. B.C.J. LIEVEGOED Het gedrag van mensen is een gevolg van een proces waarin B.C.J. Lievegoed vier hoofd fasen omschrijft:

1. De beeldvorming, waar de mens vooral informatie zoekt en tot zich neemt
2. De beoordeling, waar de mens de gevonden informatie toetst aan zijn persoonlijke wensen en zo in feite een preferentie opbouwt
3. Het vermogen om te besluiten, waar de mens kiest wat hij denkt te moeten doen binnen de feiten van dat moment om
4. De uitvoering van dit genomen besluit om te zetten in actie.

Dit alles betekent echter meer dan een besluitvormingsproces. Doordat het denken altijd gevoelens opwekt bestaat dit besluitvormingsproces niet alleen uit rationeel denken, maar ook uit sterke gevoelens en voorkeuren. Wanneer we weten dat de beslissingen van mensen vooral geleid worden door onderbewuste gevoelens dan wordt dit besluitvormingsproces een belangrijk emotioneel proces dat zijn enthousiasme en motivatie bepaalt.

L.S. VYGOTSKI

Het werk van L.S. Vygotski heeft de afgelopen decennia de basis gevormd voor veel onderzoek en theorie op het gebied van cognitieve ontwikkeling, vooral op het gebied van Sociale Ontwikkeling. Vygotsky schreef dat “wetenschappelijke concepten neerwaarts ontwikkelen via spontane of ongedefinieerde concepten; spontane concepten groeien opwaards via wetenschappelijke concepten” (Vygotsky, 1986, p.194). Bij Personal Talent Explorer zijn deze processen gebruikt om de twaalf motiveringen te definiëren. Opwaarts denken gaat van de realiteit naar een steeds meer abstracter denken dat op zich steeds meer een theoretisch karakter krijgt. Opwaarts omdat we vanuit de realiteit vertrekken en daaraan abstracte denkactiviteiten verbinden. Voorbeelden van dit opwaartse denkproces zijn het bestuderen van informatie en feiten en het creatief verzinnen van nieuwe ideeën en oplossingen. Neerwaarts denken is het omgekeerde van het opwaartse proces met een theoretisch concept als startpunt dat met de realiteit wordt geconfronteerd of aan de realiteit wordt getoetst. Voorbeelden van dit neerwaartse denkproces zijn het controleren van informatie, het kijken of een team de taak wel kan uitvoeren en het concreet maken van strategieën of methoden in de praktijk.

LIEVEGOED EN VYGOTSKI GEINTEGREERD.

Lievegoed beschrijft vier hoofd fasen:

1. de beeldvorming
2. de beoordeling
3. de besluitvorming
4. de uitvoering.

Door deze vier fasen te combineren met wat Vygotski heeft onderzocht over het op- en neerwaarts denken zijn per hoofd fase in het besluitvormingsproces drie motiveringen gedefinieerd:

1. één motivering opwaarts,
2. één op- en neerwaarts,
3. één motivering neerwaarts.

In totaal zijn er dus twaalf motiveringen. Ieder mens heeft een combinatie van voorkeuren voor deze motiveringen die zijn ‘waarom’ bepalen. Doordat iemand beslissingen neemt op basis van deze combinatie van voorkeuren wordt duidelijk waarom iemand iets doet – waarom hij zich zo gedraagt.

O. RANK, B. MALINOWSKI EN ANDEREN.

Het idee van drie levensvelden vindt zijn oorsprong bij Otto Rank “Das Trauma der Geburt”. Later wordt dit idee door meerdere disciplines ondersteund onder andere door Malinowski B. “Argonauts of the Western Pacific”. Deze levensvelden zijn:

1. Het levensveld van de materie; ‘Wat doe jij graag?’ Binnen dit gebied vallen alle aardse zaken zoals jouw omgang met jouw eigendom, geld maar ook jouw manier hoe jij jouw omgeving wil veranderen. De paradox binnen dit levensgebied ligt in de wil om zekerheid te verkrijgen ten opzichte van de drang naar afwisseling en de daarbij behorende onzekerheid. Het gevoel dat dit levensgebied het beste omschrijft is de drang naar het bemeesteren van de materie.
2. Het levensveld van de relatie; ‘Hoe ga jij met anderen om?’ Onder dit levensgebied wordt de omgang met anderen verstaan, zoals jouw familie, vrienden en collega’s. Binnen dit levensgebied ligt de paradox in de behoefte aan liefde en acceptatie tegenover de drang om onderscheidend te zijn. Onderscheidend willen zijn heeft de consequentie van het verlies van acceptatie door sommige mensen. Het gevoel binnen dit levensgebied kan het best omschreven worden als de wil om zich met anderen te verbinden.
3. Het levensveld van de zingeving; ‘Wat drijft jou?’ Het levensgebied van de zingeving omvat alle existentiële zingeving die een mens geeft aan zijn eigen leven. Deze zingeving wordt uitgedrukt in de opbouw van een levensvisie. Dit kan een godsdienst zijn, maar kan evengoed op andere manieren worden geuit, zoals een politieke overtuiging. Persoonlijke zelfrealisatie en de wil om bij te dragen aan een groter geheel vormen de paradox binnen dit levensgebied. Het gevoel binnen dit levensgebied wordt beheerst door de vraag: ‘waarom?’ en de behoefte om uiting te geven aan de eigen levensvisie.

Personal Talent Explorer bestrijkt alle drie levensvelden.

C.E. OSGOOD

De psycholoog Osgood (1952, 1977) hanteert drie dimensies waarmee gedrag kan worden beoordeeld. Hij evalueert het zichtbare gedrag, zoals het overkomt op de omgeving. Deze criteria zijn:

1. Waarneembaarheid – sterk en zwak waarneembaar
2. Emotionaliteit – komt gedrag meer rationeel of emotioneel over
3. Evaluatie – effectief en ineffectief gedrag

Deze criteria zijn verwerkt in Personal Talent Explorer waardoor de resultaten een verrassend compleet beeld geven.

SAMENVATTEND

Personal Talent Explorer geeft het waarom van menselijk gedrag weer, de achterliggende drijfveren. Deze drijfveren komen direct voort uit de unieke combinatie van de voorkeuren voor diverse motiveringen. In het resultaat wordt een diepgaand en compleet beeld gegeven van de intrinsieke motivatie van de deelnemer omdat de theorieën van Lievegoed over de hoofddenksferen, die van Vygotski over het op- en neerwaarts denken, de theorie van o.a. Rank over de levensvelden en van Osgood over beoordeling van gedrag gecombineerd worden. Hierdoor wordt inzicht in de deelnemer verkregen in plaats van een beoordeling van de deelnemer ten opzichte van andere personen. Dit maakt dat de Personal Talent Explorer zeer geschikt is voor selectie, ontwikkeling en Coaching van mensen.